ایران در یک نگاه…مهمانان برنامه: «محمدعلی خلیلی» حقوق‌دان و فعال حقوق بشر – «محمد زمانی» روزنامه‌نگار و عضو شورای هماهنگی جبهه دمکراتیک/ برون مرز
کاوه طاهری / رادیو کوچه
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
فایل را از این جا دانلود کنید
«احمد زیدآبادی»، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی اصلاح‌طلب که در پی حوادث انتخابات سال ۸۸ به ۶ سال زندان و ۵ سال تبعید و محرومیت از هرگونه فعالیت سیاسی محکوم شده بود، با احضاریه تلفنی به رجایی شهر کرج بازگشت.
«حشمت‌اله طبرزدی»، دبیرکل جبهه دمکراتیک ایران در تاریخ ۲۵ دی ماه در پی یورش ۳ نفر که خود را نماینده دادستانی تهران معرفی کرده بودند، بازداشت شد.
عفو بین‌الملل، خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط «مریم شفیع‌پور»، دانشجوی زندانی شد.
تازه‌ترین خبر از وضعیت «محمدرضا پورشجری»، از اقدام او به اعتصاب درمان در اعتراض به رفتار مسوولان زندان حکایت دارد.
و به گزارش فعالان حقوق بشری، مسوولان زندان رجایی شهر کرج، کتابخانه سالن ۱۲ را پلمپ کردند.
این در حالی‌ست که این کتابخانه به یاری خود زندانیان تهیه شده و ۸۰ زندانی سیاسی و امنیتی در این سالن نگهداری می‌شوند.
مهمانان برنامه: «محمدعلی خلیلی» حقوق‌دان و فعال حقوق بشر – «محمد زمانی» روزنامه‌نگار و عضو شورای هماهنگی جبهه دمکراتیک/ برون مرز
آقای خلیلی؛ چقدر از مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر در قانون اساسی ایران گنجانده شده!؟ و دلیل تناقض و مغایرت در قانون اساسی با اعلامیه جهانی حقوق بشر چیست؟
در فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی، به مواردی اشاره شده که به اعلامیه جهانی حقوق‌بشر نزدیک باشد. و حسن روحانی این فصل را با نام منشور حقوق‌شهروندی معرفی کردند و به نوعی به آن پر و بال دادند، به غیر از اصل ۳۲ قانون اساسی که در خصوص دست‌گیری‌های خودسرانه و بازداشت غیرقانونی بدون حکم دادگاه است. و متاسفانه در ایران ما دو بحث قانون مکتوب و رویه داریم، که رویه همواره ارجح بر قانون بوده است. و حقوق‌دانان در یک انتخاب بین بد و بد‌تر، ترجیح می‌دهیم حداقل همین قانون بد اجرا شود. اما متاسفانه نه تنها این قانون اجرا نمی‌شود، بلکه قانون دور زده می‌شود.
قانون اساسی ایران، متاسفانه با وجود اصل سوم آن‌که اشاره دارد به آزادی و برابری و برخی حقوق را برای افراد جامعه در نظر گرفته است. (مانند اقوام و اقلیت‌های مذهبی)
و در ایران برخلاف اعلامیه جهانی حقوق‌بشر به اجرا در می‌آید که از مصادیق بارز آن می‌توان به حصر غیر قانونی میرحسین موسوی و مهدی کروبی اشاره کرد.
آقای خلیلی اشاره کردید به حصر موسوی و کروبی، در خصوص بازداشت اخیر حشمت طبرزدی با توجه به این‌که شما وکیل ایشان هم بودید، آیا توضیحی دارید!؟
محمدعلی خلیلی
بازداشت ایشان هم برخلاف روال قانونی در ایران بوده و حتا آزادی او به شرط سکوت غیرقانونی است، چرا که ما هم‌چون قانونی در آیین دادرسی ایران نداریم. نمی‌توان کسی را که شامل آزادی شده یا مورد عفو قرار گرفته را مجددن بازداشت کرد.
آقای زمانی؛ روحانی با شعار اعتدال و کلید به دست با یک سری وعده‌های حقوق‌بشری روی کار آمد، تا کنون چقدر از این وعده‌ها تحقق پیدا کرده‌اند؟
روحانی به عنوان رییس جمهور طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی، پس از رهبری عالی‌ترین مقام رسمی کشور است که مسوولیت اجرایی قانون اساسی را دارد.
من می‌خواهم زاویه بحث را به سوی دیگری ببرم و این‌که رییس جمهور و نمایندگان مجلس با توجه به صحبت‌های خاتمی، به نوعی تدارک‌چی هستند در قانون اساسی.
و طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی این رهبری است که در همه حوزه‌ها دخالت می‌کند و عالی‌ترین مقام قوه قضاییه منتسب او هست. فرمانده کل قواست. رییس صدا و سیما توسط او انتخاب می‌شود. و همین طور شورای نگهبان!
در نتیجه رییس جمهور اصولن با توجه به قانون اساسی، هیچ گونه اختیار اجرایی ندارد و قدرت در دست ولایت فقیه است.
و از آن‌جایی که روحانی با برخی شعار‌ها به روی کار آمد، این بود که فضای امنیتی در ایران کاسته خواهد شد. زندانیان سیاسی آزاد خواهند شد. حتا به حصر کروبی و موسوی اشاره داشتند. و مطبوعات می‌توانند فضای بهتری داشته باشند.
ولی می‌بینیم که بنا به گزارش عفو بین‌الملل بیش از ۴۰ نفر در همین ابتدای سال ۲۰۱۴ اعدام شدند.
و از بدو روی کار آمدن حسن روحانی، بیش از ۴۰۰ نفر اعدام شده‌اند. برخی از مطبوعات بسته شدند و فضای امنیتی در ایران متاسفانه باز نشده، و حتا فضا امنیتی‌تر شده است.
و از سوی دیگر نوکیشان مسیحی و دیگر اقلیت‌های قومی و مذهبی در وضعیت بدی به سر می‌برند. زندانیان سیاسی امروز از حداقل حقوق که بر طبق کنوانسیون‌های حقوق بشر نهادینه شده هیچ سودی نمی‌برند و در ایران این قوانین رعایت نمی‌شود. و طبق اصل ۲۳ قانون اساسی، تفتیش عقاید ممنوع است.
و در جمهوری اسلامی تنها چیزی که رعایت نمی‌شود همین قانون است. و تا زمانی که این قانون اساسی موجود وجود دارد، این اعدام‌ها ادامه خواهد داشت، فضای امنیتی به همین شکل خواهد بود.
و روحانی نیامده که موسوی و کروبی را از زندان آزاد کند، چرا که به نوعی رقیبان سیاسی او هستند.
اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه نگاه کنیم؛ روحانی دو وظیفه بیشتر نداشته است:
۱. بهبود وضعیت اقتصادی با شعار‌هایی چون امید و اعتدال
۲. ایجاد تعامل با غرب برای کاهش تحریم‌ها
و ما نمی‌توانیم به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران امیدوار باشیم، چرا که وضعیت بسیار بد‌تر شده است.
آقای زمانی با توجه به صحبت‌هایی که کردید، روحانی رییس شورای امنیت ملی نیز هستند، و این‌که گویا احکام صادره و اعدام‌ها از زیر دست او هم رد می‌شود. ممکن هست در این مورد هم توضیح بدهید!؟
اگر به سوابق روحانی نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که روحانی یک چهره امنیتی و اطلاعاتی هست، به کابینه او نگاه بکنیم. پورمحمدی اعلام می‌کند که احمد شهید یک شخص فاسد است. یعنی کسی که وزیر دادگستری روحانی است.
محمد زمانی
در نتیجه رییس‌جمهور طبق قانون می‌توانند، لوایحی را تنظیم کنند در خصوص حقوق‌بشر یا جرایم سیاسی یا مطبوعات و از مجلس بخواهند که این را تصویب بکنند.
ولی او دنبال این گونه موارد نیست و فقط به دنبال خروج از این بحران اقتصادی است. و با چراغ سبز خود خامنه‌ای روی کار آمده!
آقای خلیلی؛ احمد شهید در ابتدای روی کار آمدن روحانی بسیار خوشبین بود.
اما در گزارش‌هایی که منتشر کردند، به مواردی چون اعدام‌ها بدون دادرسی عادلانه، آزار و اذیت و ارعاب فعالان اجتماعی مانند اتحادیه‌های کارگری، اقلیت‌های قومی و مذهبی، دگرباشان جنسی و زنان اشاره کردند.
آیا قرار نیست واکنش قاطعانه‌ای به روند نقض حقوق‌بشر در ایران صورت بگیرد!؟
بله؛ متاسفانه شاهد افزایش فشار بر روی فعالان حقوق‌بشر و سیاسی در ایران هستیم. به گونه‌ای که چندی پیش محمدجواد لاریجانی دبیر کل ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران، احمد شهید و فعالان حقوق بشر را به عنوان تروریست معرفی می‌کند.
جناب خلیلی؛ تشکر می‌کنم از حضور شما و به دلیل کم بودن وقت، امیدواریم که باز بتوانیم در برنامه‌های بعد در خدمت شما باشیم.
تا برنامه‌ای دیگر و بررسی نقض حقوق‌بشری دیگر در ایران بدرود!
وب سایت رسمی محمد زمانی | روزنامه نگار کنشگر سیاسی 